Rouwen, doe ik het wel goed?
Cliënten stellen mij wel eens vragen zoals:
“Hoe weet ik dat ik goed bezig ben?”
“Hoe ziet een gezond rouwproces er juist uit?”
“Wanneer word ik terug een beetje normaal?”
Men zegt dat elk rouwproces uniek is, dat iedereen op zijn of haar unieke manier rouwt. Ik kan zeggen dat ik best veel rouwenden spreek, en ik kan dit alleen maar bevestigen. Ik ben nog geen 2 cliënten tegen gekomen die op exact dezelfde manier rouwen. In dat opzicht kan ik je dus geruststellen: de manier die het beste bij jou past is jouw juiste manier van rouwen.
Wel is het zo dat veel mensen vast lopen in hun rouwproces. Ook dat is niet meteen dramatisch, want dan zijn er mensen zoals ik, die erin gespecialiseerd zijn om jou te begeleiden in je proces. En dat is geen bandwerk, dat is aan de hand van een heel uniek en persoonlijk traject dat op jouw maat wordt samengesteld.
Waarom loopt een rouwproces vast?
Waarom een rouwproces precies vastloopt is heel uiteenlopend. Bij de vrouwen die ik zie in mijn praktijk hoor ik echter wel vaak dezelfde dingen terugkomen.
In onze maatschappij is er niet echt veel tijd en ruimte om rouw echt toe te laten. De omgeving kan het rouwproces van iemand wel even verdragen, maar al snel vinden ze dat het te lang duurt. Je krijgt dan opmerkingen als “Hoe lang is het geleden? Een jaar? Ben je daar nu nog niet over?”
Veel mensen kunnen met hun rouwpijn nergens terecht, waardoor het verdriet en de andere emoties die spelen al snel worden weggestoken. Hierdoor bevriest je rouwproces. Mensen denken dan dat het beter met je gaat, soms geloof je ook zelf dat je ‘erover’ bent, maar diep vanbinnen weet je wel beter.
In onze samenleving gaat alles steeds sneller en verwachten we snelle oplossingen voor problemen. Maar verdriet vraagt tijd. Rouw vraagt tijd. En dat staat loodrecht tegenover alles waar onze samenleving voor staat.
Een andere reden kan zijn dat je een aantal verlieservaringen na elkaar te verwerken kreeg. We spreken dan van opgestapeld verdriet, wat mogelijk te groot is om alleen te dragen. Daarnaast kan een nieuwe verlieservaring ook een oud, onverwerkt rouwproces opnieuw wakker schudden, wat ook je rouwproces bemoeilijkt.
Het kan ook zijn dat je je verlies vermijdt en dat je je rouw onderdrukt. Het kan zelfs zijn dat je de diagnose burn-out krijgt, terwijl je eigenlijk een verlies en verdriet aan het wegdrukken bent. Om te rouwen heb je je hoofd, hart en buik nodig. Onbewust creëren veel mensen een interne splitsing. Ze sluiten het gewonde hart op en zetten er een grote poortwachter voor. Als deze poortwachter de deur gesloten houdt, dan onderdrukken we onze werkelijke reacties op het verlies. Onze pijn, boosheid, angst, verdriet, opluchting, schaamte of schuld mogen er dan niet zijn.
De clichés van onze rouwcultuur
“Je moet blij zijn dat hij zo’n goed leven gehad heeft.”
“Je moet zorgen dat je er bent voor de kinderen.”
“Je bent zo sterk, ik zou het niet kunnen.”
“Je moet het loslaten.”
“Het leven gaat verder.”
“Je moet het een plekje geven.”
“Als het binnenkort mooi weer is, gaat het vast beter.”
…
Dit zijn maar enkele uitspraken die elke rouwende te horen krijgt. Het zijn ‘goedbedoelde adviezen’ waar je helemaal niets mee bent. Waarom vallen mensen toch steeds terug op deze cliché’s?…
Dat heeft er alles mee te maken dat mensen het moeilijk hebben om verdriet te zien. Ze willen jou helpen, jouw probleem oplossen, je opbeuren. In plaats daarvan zouden ze beter zwijgen en er gewoon voor je zijn. Dergelijke uitspraken kunnen veel frustraties oproepen bij rouwenden.
Nu ik het toch over clichés heb, heel vaak wordt een bericht over een overlijden beantwoord met “Veel sterkte.” Ook dit vind ik een moeilijke. Deze uitspraak is natuurlijk ook goed bedoeld, maar als je net een geliefde verloren bent, dan wil je helemaal niet sterk zijn. Je hoeft ook helemaal niet sterk te zijn, je mag jezelf toelaten om je verdriet ten volle te voelen en ook te tonen. Jezelf sterk houden en je verdriet onderdrukken is helemaal niet helpend, zoals je hierboven ook al kon lezen.
Dit alles, het feit dat jouw gevoelens heel anders zijn dan datgene wat de maatschappij van je lijkt te verlangen, zorgt ervoor dat je aan jezelf gaat twijfelen. Je gaat je afvragen of jouw rouwreacties wel normaal zijn. Daardoor krijg je het gevoel dat je niet goed bezig bent terwijl jouw gevoelens misschien wel juist een teken zijn van gezonde rouw. Jij als rouwende hebt er nood aan je verdriet toe te laten, terwijl je omgeving liefst heeft dat je het zo snel mogelijk verwerkt zodat je verder kunt, en zodat je liefst snel terug de oude wordt.
Herken jij jezelf hier in? Zit jij met vragen of twijfels rondom jouw eigen rouwproces? Ik kijk graag met je mee en ik help je waar nodig. Is jouw proces vastgelopen, om welke reden dan ook? Dan help ik je graag om het weer in beweging te krijgen. Met een klein duwtje in de rug, weet ik dat je weer verder kunt. Ook jij beschikt over voldoende natuurlijke veerkracht om gezond te rouwen, daar ben ik zeker van.
